Gen chiếm bao nhiêu phần trăm chiều cao của con người là vấn đề thắc mắc được nhiều người đặt ra, đây là yếu tố then chốt quyết định và tác động lớn nhất đến chiều cao của một cá nhân. Nhưng bên cạnh đó, cũng có rất nhiều vấn đề khác ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ ngoài di truyền. Để hiểu chi tiết hơn hãy cùng khám phá qua bài viết sau đây.
I. Gen chiếm bao nhiêu phần trăm chiều cao?
Các gen quy định đặc tính về chiều cao được kế thừa từ cha mẹ, nhưng nó không thể xác định chính xác chiều cao của một người bởi vì nhiều yếu tố khác nhau có thể ảnh hưởng đến chiều cao của một người, bao gồm chế độ ăn uống, mức độ hoạt động thể chất, điều kiện sống và các yếu tố môi trường khác.
Vậy gen quyết định bao nhiêu phần trăm chiều cao? Nghiên cứu đã chỉ ra rằng gen có ảnh hưởng đáng kể đến chiều cao của con người, và ước tính rằng chiếm khoảng 80% chiều cao của con người là do yếu tố di truyền, trong khi 20% còn lại là do các yếu tố môi trường như chế độ ăn uống, hoạt động thể chất, và môi trường sống.
Chính vì vậy, nếu cha mẹ có chiều cao vượt trội thì thường con cái khi sinh ra cũng sẽ được thừa hưởng di truyền điều này. Tuy nhiên, các con số này chỉ là ước tính và thực tế có thể khác nhau đối với từng người.
II. Sự di truyền của chiều cao
Chiều cao của con người được điều khiển, phụ thuộc bởi nhiều gen khác nhau, cả gen tổng hợp được từ cả cha lẫn mẹ. Tuy nhiên, gen đóng vai trò chủ yếu trong sự di truyền chiều cao là gen liên quan đến hormone tăng trưởng.
1. Thừa hưởng biến thể chuỗi DNA
Sự di truyền chiều cao được điều khiển bởi các biến thể chuỗi DNA (hay còn gọi là gen) mà con người thừa hưởng từ cha mẹ. Mỗi người thừa hưởng một bộ gen riêng, một phần từ cha và một phần từ mẹ, do đó chiều cao của mỗi người sẽ khác nhau.
Các gen liên quan đến chiều cao được tìm thấy trên các nhiễm sắc thể không giới tính (tức là các nhiễm sắc thể không phải là X hoặc Y). Các gen này có thể có nhiều biến thể khác nhau, và mỗi biến thể sẽ ảnh hưởng đến chiều cao một cách khác nhau.
Một số biến thể gen có thể ảnh hưởng đến chiều cao bao gồm biến thể trong gen IGF1, gen GH1, gen FGFR3, gen HMGA2, gen EDA2R và nhiều gen khác. Mỗi biến thể này có thể ảnh hưởng đến sản xuất hormone tăng trưởng hoặc sự phát triển của tế bào xương, góp phần vào quá trình phát triển chiều cao.
2. Sự tác động đến sụn trong những đĩa tăng trưởng
Chiều cao của con người được điều chỉnh chủ yếu bởi quá trình phát triển của đĩa tăng trưởng trong xương dài. Đĩa tăng trưởng là một khu vực tương đối mềm và dẻo, nằm ở đầu của mỗi xương dài. Trong quá trình phát triển, đĩa tăng trưởng sẽ sản xuất các tế bào sụn mới và đẩy các tế bào cũ ra xa hơn từ đầu xương, góp phần vào sự gia tăng chiều cao của cơ thể.
Sự di truyền chiều cao của con người bắt nguồn từ các gen điều khiển sản xuất hormone tăng trưởng và các protein liên quan đến quá trình phát triển sụn. Các gen này được thừa hưởng từ cha mẹ, do đó chiều cao của con cái sẽ phụ thuộc vào chiều cao của cha mẹ.
3. Đột biến gen ảnh hưởng đến chiều cao
Có một số đột biến gen có thể ảnh hưởng đến chiều cao của con người. Điều này có thể xảy ra khi có các lỗi trong quá trình sao chép DNA hoặc các yếu tố môi trường gây ra sự đột biến gen. Một số đột biến gen có thể dẫn đến sự tăng chiều cao, trong khi các đột biến khác có thể gây ra suy giảm chiều cao.
Một ví dụ của đột biến gen gây ra sự tăng chiều cao là đột biến gen trong gen IGF1, gen FGFR3 và gen NPR2. Các đột biến trong những gen này đã được liên kết với sự tăng chiều cao ở con người.
Một ví dụ khác của đột biến gen gây ra suy giảm chiều cao là bệnh còi xương, một bệnh di truyền do đột biến gen trong gen COL1A1 hoặc COL1A2, ảnh hưởng đến sản xuất collagen trong xương. Bệnh này gây ra suy giảm chiều cao và suy giảm chức năng xương.
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao khác ngoài gen
Các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao của con người không chỉ bao gồm di truyền, mà còn có những yếu tố khác như:
1. Chế độ dinh dưỡng
Các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển chiều cao bao gồm protein, canxi, vitamin D, vitamin A, vitamin C và các khoáng chất khác như magiê, kẽm và phốt pho. Thiếu hụt các chất dinh dưỡng quan trọng có thể gây ra suy giảm chiều cao và làm chậm quá trình tăng trưởng.
Ngược lại, một chế độ dinh dưỡng cân đối và đầy đủ các chất dinh dưỡng có thể giúp tăng cường sức khỏe, tăng tốc quá trình tăng trưởng và phát triển chiều cao.
XEM THÊM: TOP 10+ Loại trái cây giàu canxi tác động tốt đến chiều cao
2. Vận động hàng ngày
Việc vận động thường xuyên và đủ lượng có thể giúp tăng cường sức khỏe và tăng tốc quá trình phát triển chiều cao. Trẻ thường xuyên tham gia các môn thể thao như bơi lội, nhảy dây tăng chiều cao, đạp xe tăng chiều cao, chơi cầu lông giúp tăng chiều cao,…có thể kích thích sản xuất hormone tăng trưởng, bao gồm hormone tăng trưởng somatotropin, từ tuyến yên.
Vận động cũng có thể giúp tăng cường sức khỏe xương và cơ, giúp cơ thể phát triển tốt hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng quá mức vận động hoặc các hoạt động không đúng cách có thể ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển chiều cao và sức khỏe nói chung.
Ngoài ra, việc vận động hàng ngày cũng có thể giúp duy trì cân nặng phù hợp. Nếu cân nặng quá nặng hoặc quá nhẹ, đều có thể gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển chiều cao của con người.
3. Nội tiết tố
Hormone tăng trưởng là một trong những hormone nội tiết quan trọng nhất trong quá trình phát triển chiều cao. Nó được sản xuất bởi tuyến yên và được giải phóng trong huyết thanh khi chúng ta ngủ. Hormone tăng trưởng có tác dụng kích thích sự tăng trưởng và phát triển của các mô và cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là các xương dài.
Ngoài ra, hormone giới tính cũng có ảnh hưởng đến chiều cao của con người. Hormone testosterone ở nam giới và estrogen ở nữ giới được sản xuất ở tuyến sinh dục và có tác dụng kích thích tăng trưởng và phát triển của các cơ quan sinh dục. Tuy nhiên, nếu sản xuất quá nhiều hormone giới tính, có thể dẫn đến sự kết thúc sớm của quá trình tăng trưởng và phát triển chiều cao.
4. Giới tính
Giới tính ảnh hưởng đến chiều cao của con người. Trong đại đa số trường hợp, nam giới có chiều cao cao hơn so với nữ giới. Lý do chính là do testosterone, một hormone giới tính nam, có tác dụng kích thích tăng trưởng xương, đặc biệt là tại các đĩa tăng trưởng của xương dài. Trong khi đó, hormone estrogen, hormone giới tính nữ, có tác dụng ức chế tăng trưởng xương, khiến cho sự tăng trưởng chiều cao của nữ giới chậm hơn so với nam giới.
Ngoài ra, cấu trúc xương và tỉ lệ mỡ và cơ của nam giới và nữ giới cũng có thể làm khác biệt về chiều cao giữa hai giới. Ví dụ, nữ giới có tỉ lệ mỡ thể chất cao hơn so với nam giới, và mỡ thể chất có thể làm giảm chiều cao tổng thể của cơ thể.
5. Tình trạng y tế
Tình trạng y tế của cơ thể có thể ảnh hưởng đến chiều cao của con người. Các bệnh và rối loạn dinh dưỡng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và tăng trưởng cơ thể, gây ra sự thấp hơn so với chiều cao trung bình tiềm năng.
Điều kiện sống không tốt, thiếu dinh dưỡng, nhiễm khuẩn, bệnh tật và cả những rắc rối tâm lý, có thể gây ra sự giảm tốc trong quá trình tăng trưởng và phát triển của trẻ, dẫn đến sự thấp hơn so với chiều cao tiềm năng. Những trẻ em sống trong môi trường kém an toàn và thiếu dinh dưỡng thường có khả năng bị suy dinh dưỡng, dẫn đến giảm tốc trong quá trình tăng trưởng.
6. Rối loạn bẩm sinh
Rối loạn bẩm sinh là những vấn đề sức khỏe được kế thừa hoặc phát triển trong quá trình phát triển ban đầu của thai nhi hoặc trẻ sơ sinh. Nếu rối loạn bẩm sinh liên quan đến hệ thống xương, cơ hoặc thần kinh, nó có thể ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao của trẻ.
Tuy nhiên, mỗi loại rối loạn có thể ảnh hưởng khác nhau đến chiều cao của trẻ. Nếu bạn nghi ngờ rằng con bạn có rối loạn bẩm sinh, hãy tìm kiếm sự khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Như vậy, ngoài gen di truyền quyết định lớn đến chiều cao của con người, thì ngay từ khi trẻ con nhỏ, cha mẹ hãy tác động đến chiều cao của trẻ bằng cách sử dụng các biện pháp hỗ trợ tăng trưởng như thuốc tăng chiều cao, sữa tăng chiều cao theo chỉ dẫn của bác sĩ. Tiêu biểu trong số đó có thể kể đến như sử dụng thêm Sữa tăng chiều cao Nobiko Nhật Bản. Sản phẩm hỗ trợ bổ sung Canxi, Vitamin D3 và một số vitamin khác. Ngoài ra còn giúp xương và răng chắc khỏe, kích thích phát triển chiều cao cho trẻ. Sản phẩm được phân phối chính hãng bởi Kenkoshop.vn, đầy đủ giấy tờ, an toàn khi sử dụng mà không gây tác dụng phụ.
Tóm lại, gen chiếm bao nhiêu phần trăm chiều cao thì ước tính khoảng 80%. Tuy nhiên, để giúp trẻ có được chiều cao như mong ước thì sẽ còn nhiều yếu tố tác động khác nhau. Vì thế cần điều chỉnh lối sống, chế độ dinh dưỡng để giúp trẻ phát triển chiều cao vượt trội.
